Linia bezpośrednia – nowe rozwiązanie dla wytwórców energii z OZE – część I

Zmiany prawa energetycznego, które weszły w życie 7 września 2023 roku, dotyczące linii bezpośredniej są długo wyczekiwaną odpowiedzią na zapotrzebowanie odbiorców na energię pochodzącą z odnawialnych źródeł energii. Czynnikiem, który miał znaczący wpływ na wprowadzenie zmiany w prawie energetycznym były stale rosnące problemy przyłączenia odnawialnych źródeł energii (OZE) do sieci dystrybucyjnych/sieci przesyłowej. Nie bez znaczenia pozostaje także kwestia, że poprzednie przepisy o linii bezpośredniej były martwe.

Linia bezpośrednia w teorii i praktyce

W pierwotnym założeniu, ideą ustawodawcy wprowadzającego definicję linii bezpośredniej, było łączenie jednostki wytwórczej i odbiorcy w układzie, który działa poza siecią publiczną, tj. linia bezpośrednia była dostępna dla odbiorcy trwale odłączonego od Krajowego Systemu Energetycznego. W tym kształcie linia bezpośrednia pozostawała zapisem w ustawie, a nie realnym rozwiązaniem. Co warto podkreślić, do Urzędu Regulacji Energetyki wpływał średnio jeden wniosek o zgodę rocznie, niemniej Urząd Regulacji Energetyki nie wydał żadnej zgody na budowę, ponieważ nie spełnione zostały warunki ustawowe. Stąd też powstała potrzeba dokonania istotnych zmian w przepisach ustawy.

Dwa modele linii bezpośredniej

Zmienione przepisy prawa energetycznego wyróżniają dwa modele linii bezpośredniej.

W uproszczeniu można wskazać, że w pierwszym modelu linia bezpośrednia łączy instalację OZE (np. farmę PV) bezpośrednio z instalacją energetyczną odbiorcy (np. zakładu produkcyjnego). Taka linia oraz odbiorca muszą spełniać szereg warunków technicznych, niemniej najważniejszy z nich to brak możliwości wprowadzenia do publicznej sieci (OSD lub OSP) energii elektrycznej przesłanej linią bezpośrednią.

Natomiast w drugim przypadku linia bezpośrednia łączy jednostkę wytwórczą m.in. z odbiorcami końcowymi nabywającymi energię od spółki obrotu. Drugi model będzie zdecydowanie mniej popularny.

W praktyce najczęściej będziemy mieć do czynienia z odbiorcą, który jest przyłączony do sieci w sposób uniemożliwiający wprowadzenie energii wytworzonej w wydzielonej jednostce wytwórczej (czyli dostarczanej linią bezpośrednią) do tej sieci (tzw. zero-export).

Formalności – procedura zgłoszenia i rejestracji linii bezpośrednich

Podmiot ubiegający się o budowę linii bezpośredniej lub posiadający tytuł prawny do linii bezpośredniej składa do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, zgłoszenie o zamiarze wybudowania linii bezpośredniej lub dalszego korzystania z linii bezpośredniej. Zgodnie z nowymi przepisami uruchomienie linii bezpośredniej będzie możliwe bez konieczności uzyskania zgody, w formie decyzji, co uprości samą procedurę (odmowa wpisu następuje na podstawie decyzji, którą można zaskarżyć). Wymagany będzie jedynie wpis do wykazu linii bezpośrednich prowadzonego przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki dokona wpisu na podstawie zgłoszenia podmiotu ubiegającego się o budowę linii bezpośredniej.

Linia bezpośrednia – co musi zawierać zgłoszenie

Zgłoszenie musi zawierać informacje dotyczące oznaczenie podmiotu, oznaczenie jednostki wytwórczej oznaczenie odbiorcy energii elektrycznej, parametrów linii (m.in. maksymalnym znamionowym napięciu pracy, długości, lokalizacji), a także ekspertyzę wpływu tej linii lub urządzeń, instalacji lub sieci do niej przyłączonych na system elektroenergetyczny. W ciągu 45 dni od złożenia właściwego zgłoszenia, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki dokonuje wpisu linii do wykazu oraz wydaje zaświadczenie o dokonanym wpisie. Brak reakcji Prezesa URE jest równoznaczny z wpisem do rejestru.

Niewątpliwym plusem tej procedury jest uzyskanie pewności co do możliwości budowy linii bezpośredniej przed rozpoczęciem jej budowy.

Ekspertyza wpływu linii bezpośredniej na Krajowy System Elektroenergetyczny

Wprowadzenie wymogu wykonania ekspertyzy wpływu linii bezpośredniej lub urządzeń, instalacji lub sieci do niej przyłączonych na system elektroenergetyczny, podyktowane jest koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Warto przy tym wskazać, iż ekspertyza winna zostać sporządzona przez osobę posiadającą odpowiednie długoletnie doświadczenie oraz kwalifikacje. Zakres ekspertyzy, warunki wykonania i główne założenia, w tym niezbędne dane będą uzgadniane z operatorem sieci elektroenergetycznej, którzy mają obowiązek współdziałania oraz wyznaczony termin na udostępnienie danych.

Koszty sporządzenia ekspertyzy pokrywa sam zainteresowany.

Uproszczona procedura wpisu linii bezpośredniej

Ustawodawca przewidział również wyjątki od ogólnie przyjętej zasady wykonania ekspertyzy, dla instalacji o mocy nie większej niż 2 MW. W procedurze uproszczonej brak jest wymogu przedstawienia ekspertyzy.

Bądź z prawem na bieżąco

A może powiadomienie o kolejnych ważnych zmianach w prawie i artykułach nt. OZE? Zapraszamy do zapisu na naszą mailową prenumeratę informacyjną – raz w miesiącu przesyłamy zestawienie informacji o aktualnych zmianach w prawie i opublikowanych artykułach z naszego bloga. Najnowsze wieści publikujemy również na kanałach Facebook i Linkedin. Pozostańmy w kontakcie!